اگر بخواهیم به زبان ساده بازنشستگی را بیان کنیم در ماده 2 قانون تامین اجتماعی، بازنشستگی بدین صورت تعریف شده است که: عدم اشتغال بیمه شده به کار به سبب رسیدن به سن بازنشستگی در این قانون.
به عبارتی دقیق‌تر، بازنشستگی در واقع رسیدن به وضعیت و شرایطی است که بر اساس آن توان کاری افراد کاهش یافته و دیگر شرایط سابق را برای ادامه فعالیت و کار خود ندارند. به بیان ساده‌تر وقتی بیمه شده به شرایطی که قانونگذار در قانون تامین اجتماعی مشخص کرده است برسد، می تواند فعالیت کاری خود را متوقف نموده و پس از آن از حقوق (مستمری) که سازمان تامین اجتماعی پرداخت می‌کند استفاده کند.
در ارتباط با شرایط بهره‌مندی از خدمات بازنشستگی نیز باید گفت که سن و سنوات کاری بیمه‌شده از مهم‌ترین عوامل در قانون بازنشستگی سازمان بیمه تامین اجتماعی به حساب می‌آیند که بر آن اساس بیمه‌شده میتواند بازنشسته شود.
این دو عامل ارتباط مستقیمی با یکدیگر دارند به طور کلی بیمه‌شدگان به صورت عادی با رسیدن به سن ۶۰ سالگی برای مردان و ۵۵ سالگی برای خانم‌ها و به شرط داشتن حداقل۲۰ سال سنوات پرداخت حق بیمه میتوانند بازنشسته شوند.
اما نکته ای که در اینجا حائز اهمیت است این است که این مسئله قطعی و ثابت نبوده و تحت شرایط مختلف میتواند متفاوت باشد.
در ادامه نیز به طور مفصل شرح خواهیم داد که بیمه شدگان دقیقا تحت چه شرایطی میتوانند بازنشسته شوند و از مستمری ایام بازنشستگی بهره‌مند گردند.
شرایط بازنشستگی تامین اجتماعی به زبان ساده
- ماده 76 قانون تامین اجتماعی:
در این ماده اینگونه عنوان شده است که چنانچه آقایان به 60 سال سن و خانم‌ها به ۵۵ سال سن برسند و همچنین دارای 20 سال سابقه پرداخت حق بیمه باشند میتوانند بازنشسته شوند بدین صورت که:
بیمه شده میتواند با۲۰ روز حقوق بازنشسته شود و اما مسئله مهمی که وجود دارد این است که چنانچه پس از محاسبه میزان مستمری وی، حقوق او از حداقل حقوق شورای عالی کار کمتر باشد بر اساس ماده ۱۱۱ قانون تامین اجتماعی تا حداقل حقوق ارتقا می یابد.
2.راه دیگر بازنشستگی این است که چنانچه آقایان به 50 سال سن و خانم‌ها به ۴۵ سال سن برسند با دارا بودن حداقل ۳۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه میتوانند بازنشسته شوند.
به عبارتی ساده تر در اینجا شرط سنی تا 10 سال کاهش پیدا کرده اما در مقابل تعداد سنوات مورد نیاز برای پرداخت حق بیمه افزایش یافته است.
- از دیگر شرایط بازنشستگی میتوان رسیدن به 60 سال سن برای آقایان و ۵۵ سال سن برای خانم ها با ۱۰ سال سابقه را نام برد:
در واقع در این حالت بیمه شده می تواند تنها با۱۰ سال سابقه و بیشتر تا۲۰ سال، درخواست بازنشستگی کند و مستمری وی نیز همانند دو حالت قبل به میزان سنوات پرداخت حق بیمه خواهد بود یعنی بین ۱۰ تا۲۰ روز حقوق.
اما نکته حائز اهمیت این است که در این حالت (یعنی چنانچه فرد بخواهد قبل از رسیدن به 20 سال سابقه درخواست بازنشستگی کند) ماده ۱۱۱ قابل اجرا نیست یعنی چنانچه حقوق بیمه شده از حداقل پایین تر باشد، مستمری تا حداقل حقوق قانون کار افزایش نمی یابد به عبارتی ساده تر در این صورت میزان مستمری تا حد قابل توجهی کاهش می‌یابد.
لازم به ذکر است کسانی که سن آنها به میزان مقرر در این بند رسیده باشد(60 سال مردان و 55 سال خانم‌ها)، ولی زیر ۱۰ سال سابقه پرداخت بیمه داشته باشند میی توانند با پرداخت یکجای حق بیمه سنوات کسری تا ده سال سابقه، با ده روز حقوق بازنشسته شوند که در این صورت نیز درصورتی که حقوق آنها از حداقل حقوق مصوب شورای عالی کار کمتر باشد، افزایش نخواهد یافت.
4.یکی دیگر از روش هایی که میتوان برای بازنشستگی از آن استفاده نمود این است که خانم هایی که دارای حداقل ۴۲ سال سن و حداقل ۲۰ سال سابقه بیمه هستند و در کارگاه های مشمول قانون کار اشتغال به کار دارند، میتوانند با ۲۰ روز حقوق بازنشسته شوند. به عبارتی ساده‌تر شرط سنی برای خانم‌هایی که مشغول به کار هستند کاهش یافته است و این گروه از بیمه شدگان نیز از حداقل حقوق (ماده111) برخوردار می شوند.
5.دیگر شرایط بازنشستگی میتوان به این مورد اشاره نمود که بیمه شدگانی که دارای ۳۵ سال سابقه پرداخت حق بیمه هستند بدون شرط سنی می توانند از مستمری بازنشستگی با۳۵ روز حقوق برخوردار شوند.
- همچنین کارگرانی که در مشاغل سخت و زیان آور مشغول به کار هستند و سختی و زیان آور بودن شغل آنها در مشاغل مذکور مورد تایید کمیته سخت و زیان آور مستقر در اداره کار قرار گرفته باشد، می توانند با ۲۰ سال سابقه متوالی یا۲۵ سال سابقه متناوب در مشاغل سخت بدون شرط سنی بازنشسته شوند.
همچنین برای این دسته از بیمه شدگان ۱۰ یا ۵ سال سابقه اضافه در نظر گرفته میشود و با ۳۰ سال و 300 روز حقوق بازنشسته می شوند
- جانبازان نیز می توانند با داشتن ۲۰ سال سابقه بدون داشتن شرط سنی بازنشسته شوند
در این صورت به میزان درصد جانبازی نیز از سنوات ارفاقی بهره مند شوند. به عبارتی دقیق‌تر در بازنشستگی از این طریق شرط سنی وجود نداشته و متقاضی با توجه به سنوات پرداخت حق بیمه و سابقه ارفاقی می تواند از مستمری برخوردار شود.
این نکته نیز حائز اهمیت است که همانطور که میدانید کارفرما نمی تواند از سازمان در خواست بازنشستگی کارگر خود را بنماید ، و این اختیار صرفا در دست بیمه شده است و با درخواست کتبی شخص او صورت می گیرد.
اما قانون یک استثناء را بیان کرده است:
این مسئله در در تبصره 6 ماده 78 قانون تامین اجتماعی بیان شده است که کارفرما می تواند در رابطه با کارگرانی که حداقل 5 سال بعد از رسیدن به سن بازنشستگی به کار خود ادامه داده اند، از سازمان تامین اجتماعی درخواست بازنشستگی نماید که همانطور که میدانید این سن برای مردان 65 سال و برای زنان 60 سال تمام است.
بدون دیدگاه